Standaardvertalingen en vertaalsuggestiesSamengesteld uit de BBTM-lijst, de BBT-lijst uit mei 1995 en aanvullingen voornamelijk voortkomend uit het werk aan de tweede vertaling van Bhagavad-gîtâ zoals ze is (aug. 1998-aug. 2003).
Samengesteld door Rûpa Sanâtana Dâsa (versie: 14-10-2005)
download deze lijst in één .pdf-file | .doc-file
A|B|C|D|E|F|G|H|I|J|K|L|M|N|O|P|Q|R|S|T|U|V|W|Y
archaïsmen | prabhupâdaïsmen
A
(are) all auspicious voorspellen al het goede (~ zeer veel goeds), brengen alle voorspoed, zijn algoed. Zie ook: AUSPICIOUS.
abode 1. woonplaats (v.), woning (v.); 2. verblijf (o.), verblijfplaats (v.).
abominable weerzinwekkend, afschuwelijk, afschuwwekkend, verfoeilijk.
absolute Truth Absolute Waarheid (m.).
absorb (to ~ oneself) opgaan in, zich verdiepen in. Zie: ABSORBED2.
absorbed 1. als een fysisch proces of toestand: geabsorbeerd, absorptie ('materiële natuur geabsorbeerd in Mahâ-Vishnu'); 2. als een psychologisch proces of toestand: verdiepen, verzonken, opgaan in, in beslag genomen worden door, vervuld zijn van iets, geheel bezighouden, aandacht wijden aan, ernstig bezighouden met, dieper in zich opnemen, opnemen.
accepting that ervan uitgaande dat.
accompanied by vergezeld van.
accomodate tegemoet komen aan ("to accomodate the inclinations of the living entities" - 'om tegemoet te komen aan de neigingen van de levende wezens' - Bg. 9.8, comm.)
accompany (to) tot gezelschap dienen van, meegaan met, begeleiden.
act (to) iets doen, handelen, optreden, fungeren.
administrator bestuurder (m.), leider (m.).
admitted by onderkennen/erkennen.
adopt (to) toepassen, aannemen, overnemen, gebruiken, aanvaarden.
affection (veelal) beïnvloeding (de toestand van beïnvloed zijn), (daarnaast natuurlijk ook) liefde, affectie genegenheid, etc.
-> [C:] (Dhyanakunda dd): So I have a piece of info which may be useful. S'rîla Prabhupâda often uses the word "affection" meaning not "love/attachment" but "the state of being affected." In several cases throughout the 1st Canto Dravida and/or Gopîparânadhâna Prabhu authorized translating "affection" accordingly. Beware particularly of "material affection"! It means "being influenced /contaminated by matter."
affected beïnvloed. Zie: AFFECTION.
affinity neiging (v.).
age tijdperk (o.).
age of quarrel (and hypocrisy) tijdperk van strijd (en schijnheiligheid (o.)).
agitate ophef maken, opschudding veroorzaken.
agitation (upheaval) ophef (m.), opschudding (v.), opwinding (v.).
all-attractive Alaantrekkelijk (bn.).
all glories to alle eer aan.
all I survey alles binnen mijn bereik. Zie: SURVEY - ALL I SURVEY.
all-pervading alomtegenwoordig (bn.), aldoordringend (bn.).
all-pervasive 1. [m.b.t. Paramâtmâ en Bhagavân] alomtegenwoordig (bn.); 2. [m.b.t. Brahman en brahmajyoti] aldoordringend (bn.).
aloof (to remain, the Lord is) afzijdig, los van, buiten staan.
- keep aloof from - verheven zijn boven, zich afzijdig houden van.
ancestors voorouders. Zie: FOREFATHERS.
ancient eeuwenoud, (antiek, klassiek).
animal slaughter het slachten van dieren.
animalistic dierlijk (bn.), beestachtig (bn.).
anthropology* antropologie, evolutieleer.
* PRABHUPÂDAISM.
-> BBTM, p. 58: "This word refers to the theory of evolution."
appearance (". . . .My appearance and activities. . . ." - Bg. 4.9) verschijnen ('...Mijn verschijnen en activiteiten...' - Bg. 4.9).
argument argument (o.), bewering (v.).
- without ~ zonder te argumenteren of zonder verzet/ weerstand/ tegenstand/ oppositie / protest.
arrange instellen, (volgens het plan), regelen, organiseren, plannen.
arrangement plan (o.), maatregel(en) (m.), regeling (v.), opstelling(v.).
arrangement (higher, Krishna's) regeling (v.), schikking (v.).
artificial 1. onnatuurlijk (bn.); 2. gedwongen; 3. onecht; 4. krampachtig; 5. gemaakt; 6. gewrongen; 7. geforceerd; 8. gezocht; 9. gekunsteld; 10. kunstmatig (bn.); 11. namaak (bn.).
artificially kunstmatig (voordoen als), namaak-, (soms: gekunsteld, geaffecteerd).
ascending process opklimmende methode (v.). Zie ook: DESCENDING PROCESS, PROCESS(ES).
assembled (assembly) aanwezig (bn.), kwamen bijeen.
associate (noun) vertrouweling (m.), vriend (m.), iemand die verbonden is met, (metgezel (m.) = reisgenoot (m.)).
associate (to) omgaan met, (iem. gezelschap zoeken).
associate(s) volgelingen (Heer Caitanya etc.), metgezellen, vertrouwelingen.
association gezelschap, omgang. Niet(!): associatie.
at all überhaupt, enigszins.
at all times te allen tijde.
atomic atomisch.
atomic soul atomische ziel (v.).
atone (to) (Sanskriet: prâya-citta) boete doen, goedmaken, boeten voor, verzoenen, vergelden.
atonement (Sanskriet: prâya-citta) boetedoening (v.), vergelding (v.), vergoeding (v.).
attachment gehechtheid (v.).
attitude standpunt (o.).
-> condemning an attitude Bg. 2.32, purp.: 'standpunt verwerpen'.
attitude of service dienstbaarheid (v.), dienstwilligheid (v.), (instelling/houding van dienstbaarheid (v.), mentaliteit van ~ (v.).
attribute attribuut (o.).
aural reception 1. mondelinge overdracht (v.); 2. [naar context] door te luisteren naar/ aanhoren.
- submissive ~ in alle ontvankelijkheid aanhoren
auspicious gunstig (bn.), heilzaam (bn.), zegenrijk (bn.), positief, veelbelovend, voorspoedig, goeds voorspellend, (voorspellen veel goeds), goed zijn voor, gunstig gezind, komen ten goede aan. Zie ook: (ARE) ALL AUSPICIOUS.
-> BBTH, p. 139: "Sometimes S'rîla Prabhupâda uses 'auspicious' to translate the Sanskrit word subha. S'rîla Prabhupâda also often spoke of 'auspicity' and 'inauspicity'. Because 'auspicity' is not a dictionary word and 'auspiciousness' is cumbersome, the editors often render this as 'good fortune.'"
austerities (and penances) ascese (v.). Zie ook: PENANCE(S).
-> [Q:] (Aleksandar Uskokov): In Macedonian there is only one proper synonym for both austerity and penance. Can I translate them with one word when Prabhupâda is using them together? [A:] (Vaidyanath das): It is a common phenomenon in English. The similar examples are famous parts and parcels, rules and regulations, etc. Both words are there to express one meaning, so there should not be a problem to translate it by one word only. More over, I'd say it is more proper unless a similar expression is also there in your language. [A:] (Gopiparanadhana das): I would say you can safely do this in many instances, but sometimes you may have to deal with special complications in SP's use of these two words. [A:] (Bhakta Roland): This "common fenomenon" is called Hendiadys. It is an old artistry used to stress that one word by making two out of it. Translation teachers give examples how to deal with such a thing. I know it for German language and probably it's also applicable for other languages. Of course you always have to decide what to do in a specific case. Examples: fog and mist; heavy fog; care and attention; careful attention; aches and pains; heavy pains; exact and scientific; scientific precision.
-> hendiadys: de; -sen 1832 me. Lat., gevormd van Gr. hen (één) + dia (door) + dis (tweemaal); 1. stijlfiguur waarbij een samengesteld begrip door twee substantieven wordt aangeduid, waarvan er één de betekenis van adjectief heeft, b.v.: 'zand en heide' voor 'zandige heide'; 'kruid en kleur' voor 'kleurig kruid' (Van Dale).
authoritative gezaghebbend (bn.), betrouwbaar, (toonaangevend, gebiedend, gemachtigd).
authority autoriteit (m.), gezag (o.).
automatically vanzelf.
awe and reverence eerbied en ontzag.
